Regelmatig duikt in de berichtgeving over de coronacrisis de afkorting GHOR op. Die staat voor: geneeskundige hulpverleningsorganisatie in de regio. Directeur publieke gezondheid GGD Gooi en Vechtstreek René Stumpel over de taken van zo’n GHOR en over de noodzaak van samenwerken in tijden van nood.
De GHOR coördineert als onderdeel van de veiligheidsregio, tijdens rampen en crises de geneeskundige hulpverlening. De daadwerkelijke hulp aan slachtoffers wordt door de zorginstellingen en zorgaanbieders in de regio verleend (zoals regionale ambulancevoorziening, ziekenhuis, GGD-en, en huisartsen). In crisistijd voert de GHOR de regie op de hulp via al die organisaties, zorgt ervoor dat mensen uit het lokaal en regionaal bestuur en van politie, brandweer en gezondsheidzorg elkaar snel kunnen vinden en ondersteunt de hulpverlening met advies en planning. Arts René Stumpel is als directeur publieke gezondheid van de GGD in Veiligheidsregio Gooi en Vechtstreek verantwoordelijk voor de GHOR; Cees Verdam is zijn evenknie in Veiligheidsregio Flevoland.
Sluipende, ongekende crisis
“Dat betekent dat we op grond van de Wet veiligheidsregio de coördinatie, de regie en de aansturing verzorgen van de geneeskundige hulpverleningsketen in de regio. Dat klinkt wel abstract – zeker omdat we niet te maken hebben met wat we wel een ‘flitsramp’ noemen; een typische ramp waarbij in korte tijd de boel op zijn kop staat en hulp nodig is. De coronacrisis is een sluipende crisis, die ook nog eens ongekend is in omvang.”
“Zorginstellingen en –organisaties nemen allerlei initiatieven. Denk aan de regionale ambulancevoorziening, de huisartsen, het streekziekenhuis, de verpleeghuizen en de zorg in de wijken. De GHOR haalt alle informatie op, brengt die samen en vertaalt het totaalbeeld naar de veiligheidsregio. Daar worden alle gegevens en inzichten in het Regionaal Operationeel Team besproken – er is één ROT [link Joop Huizing] voor zowel Flevoland als Gooi en Vechtstreek. Van daaruit gaat de informatie gebundeld verder naar de twee Regionale Beleids Teams (RBT’en). De voorzitters van de twee samenwerkende veiligheidsregio’s krijgen dus maximaal inzicht in de inspanningen die sector met elkaar pleegt, om zorg te kunnen blijven geven.”
Veel initiatieven, veel afstemming
“Mijn agenda is al twee weken gevuld corona-gerelateerd werk nu. Een gekkenhuis, maar dat heeft uitsluitend te maken met de hoeveelheid overleg en het aantal initiatieven. De sector is in een geweldige samenwerkingsmodus geschoten.”
“De GHOR is onderdeel van de GGD in het verzorgingsgebied. Er is een GGD in Flevoland en een in de Gooi en Vechtstreek. De GGD’en zijn formeel gezegd de uitvoerder van de Wet publieke gezondheid: in dit geval draait het vooral om de maximale inzet op infectieziekenbestrijding. Zo is bij ons al een tijd een callcenter operationeel. Veel overleg gaat in Zoom-sessies – dat is online videobellen met groepen. Zo zitten we dadelijk weer met alle directeuren publieke gezondheid uit het land samen met minister van Volksgezondheid Hugo de Jonge. Afstemmen, brandjes blussen: al twee weken doe ik niks anders.”
Verspreiding beschermingsmiddelen
“Een van de belangrijkste taken als GHOR is bijdragen aan de juiste verspreiding van beschermingsmiddelen. We signaleren tekorten en via een landelijk meldingssysteem kunnen we ervoor zorgen dat onze verzorgingsgebieden zo snel mogelijk de benodigde hoeveelheden mondkapjes, veiligheidsbrillen of gezichtsbeschermers krijgen. Maar er is landelijk nog steeds een tekort. We hebben onlangs daarnaast ook zelf een oproep aan de inwoners en ondernemers van Gooi en Vechtstreek gedaan om overtollig beschermingsmateriaal ter beschikking te stellen aan hulpverleners en medisch personeel – met een snel, groot resultaat. Dat is hartverwarmend.”
Initiatieven aan elkaar knopen
“De afzonderlijke organisaties en samenwerkingsverbanden zijn het eerst aan zet. Elke week stemmen we in GHOR-verband met al die betrokken organisaties – ziekenhuizen, ambulance, instellingen voor ouderen- en geestelijke zorg, thuiszorgaanbieders, huisartsen – af wie waar behoefte aan heeft. Elke sector doet van alles zelf; wij proberen die initiatieven aan elkaar te knopen. Het is gigantisch wat er gebeurt. We zijn ook nu bezig om te kijken of we zorgverleners kunnen ondersteunen bij het inrichten van extra zorglocaties. Zo heeft de medische organisatie Merem (die onder meer revalidatiecentra de Trappenberg in Huizen en Hilversum exploiteert) inmiddels bedden vrijgemaakt expliciet voor patiënten. Zorgaanbieder Hilverzorg heeft in overleg met de collega’s een wijkkliniek in Hilversum ingericht. Daar kunnen mensen worden ondergebracht die niet thuis verpleegd kunnen worden, maar geen ziekenhuiszorg behoeven. En streekziekenhuis Tergooi heeft inmiddels nagenoeg alle reguliere zorg tijdelijk stilgelegd en tientallen plekken vrijgemaakt voor de behandeling van coronapatiënten in onze regio’s. Er is sprake van een zelf-organiserend principe. Iedereen kruipt bij elkaar – verschillende wijkverplegingsorganisaties trekken samen op; huisartsen zijn bij de huisartsenpost in Blaricum een centraal coronacentrum begonnen in inderhaast betrokken mobiele units.
Nadrukkelijk samenwerken
“We werken nadrukkelijk over grenzen heen. De GHOR-en Flevoland en Gooi en Vechtstreek spreken elkaar natuurlijk regelmatig, sinds een eerste overleg op 11 maart over de aanpak van deze crisis. Dan gaat het over het verspreiden van patiënten, medicatie en beschermingsmiddelen. De GHOR-en ‘zien’ elkaar overigens op provinciaal niveau nu ook, in wat dan weer heet het ROAZ, regionaal overleg acute zorg. Daarvan zijn er elf door het hele land; in Noord-Holland trekken we ook samen op in dat verband. Voorop staat: we doen alles wat we kunnen om al onze inwoners de best mogelijke zorg te leveren in deze verschrikkelijke tijd. Dan maakt het geen donder uit waar je huis staat.”
